Cox yuzerlər mənə məhz suallar verir ki,5.45 caplı güllələr doğurdan da insanın ayağından dəyəndə başından cıxır? Yaxud doğurdanmı bu güllələr yarpağa toxunan kimi istiqamətini dəyişir?Cox insanlar hətta savaş adamları da bu mifə inanaraq az qala saatlarla mübahisə edirlər. Həqiqət isə hər ikisinin ortasındadır.
Beləliklə:
Ağırlıq mərkəzi dəyişmiş güllələr doğurdan da var.Onların tarixi 1903-1905 ci illərdən başlanır. Bu zaman küt uclu güllələrin ucuş ballistikasından narazı olan dövlətlər, ABŞ,Türkiyə,Rusiya və İngiltərə ,ucu sivri güllələrin yaradılması ilə məşqul oldular. Bu güllələr küt uclu ağır güllələrlə müqayisədə aerodinamik və ballistik göstəricilərinə və uzağa ucma funksiyasına görə secildi. Bu güllələr də ağır və yüngül oldular. Ağır güllələr uzaq məsafəli-yüngüllər isə yaxın məsafəli hədəflər ücün secildi. Bu həm də metala qənatə etdiyindən tez zamanda silahlanmaya qəbul edildi. Amma bu güllələri ,küt uclu və az yivli silahlardan atanda ,müəyyən cətinliklər yarandı. Belə ki küt uclu güllə atan tüfəngləri dəyişməkdənsə,bu yeni güllələrin ağırlıq mərkəzini biraz ucdan arxaya,yəni güllənin dib hissəsinə cəkməklə,hədəfədəymə dəqiqliyini qazandılar.
Güllənin daxildə hərəkətinin dəyişməsi başqa faktorlarla izah olunur. Güllə bədənə dəyən zaman ,maneədən güllənin başlığında sıxılma əmələ gəlir. Bu da metalın uc tərəfindən sıxılmanı onun dib tərəfinə yönəldir. Güllə yüngül olduğu ücün,ucluqdan gələn və dibə yönələn maneə sıxlığı güllənin dibdən parcalanmasına gətirib cıxarır. Bu zaman güllənin bədəndə hələ hərəkəti zamanı dağılmadan hərəkət trayektoriyası dəyilir. Sümüklər,əzələlər hərəkətdə olan gülləni dahada sıxaraq onun hərəkətinə xaos gətirir. Buna görə güllə dəydiyi yerdən fərqli olaraq başqa hissədən cıxır. Bu ballistik izahdır.
Məhz belə güllələrin yarpağa dəyərək hərəkətdən sapması isə utopiyadır. Güllənin sürəti elə də kicik deyil ki,bu sürət və güc zamanı onu yarpaq və nazik budaqlar sapdırsın. Lakin bir daha vurqulayıram ki güllə cəkisinə görə yüngül olduğundan,qalın ağac ,budaq və digər maneələr onun hərəkətini sapdıra bilir. Bu da qaniunauyğun bir prossesdir.
Комментарии
Отправить комментарий